BİR ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİ METNİ OLAN ŞEYYAT HAMZA'NIN YUSUF U ZELİHA MESNEVİSİNDE MENTAL FİİLLER
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2016
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
ÖZ: Fiiller gramer kategorilerinde genel olarak hareket ve durum fiilleri olarak iki grupta incelenir. Şimdiye kadar mental fiil bağlamında yapılan araştırmaların sayısı oldukça azdır ve dil bilimden ziyade ruh biliminin inceleme alanında kalmıştır. Çocuklarda hangi dönemden itibaren mental sürecin işlevsel olduğu, mental fiillerin ne zaman görülmeye başlandığı bu çalışmaların temel konularından olmuştur. Mental fiiller de aslında bir hareket fiili sayılabilir; fakat bu hareket fiziki hareket değil zihni bir hareketten ibarettir. Bu hareket bir mental süreç demektir. Mental süreç girdi işlev ile başlar ve çeşitli aşamalardan sonra çıktı işlev ile son bulur. Mental sürecin en önemli çıktısı da idrak fiilleridir. Bu bilgiler doğrultusunda bu çalışmada bir Eski Anadolu Türkçesi dönemi eseri olan Şeyyat Hamza’nın Y?suf u Zeliha adlı mesnevisinden taranan mental fiiller dört başlık altında incelenmiştir: 1. Algılama (Duyu) Fiilleri 2. Duygu Fiilleri 3. İdrak Fiilleri 4. Açıklama Fiilleri. Hem İslam hem Türk edebiyatında büyük bir yeri olan Yusuf kıssası temelli bu mesneviden çıkarılan mental fiiller bize 13. ?14. yüzyıllardaki Türk duygu ve düşünce dünyası hakkında bilgiler vermektedir. Bu metinden çıkarılan mental fiillerle üç yüz dört yüz yıl önceki Runik harfli metinler karşılaştırıldığında büyük bir gelişme olduğu ve Türkiye Türkçesi mental fiilleri karşılaştırıldığında da farklılıklar yanında büyük benzerlikler bulunduğu da görülmektedir.
: Generally the verbs are divided into two as action and state verbs in grammar categories. Researches regarding mental verbs are too few and these studies have been in the field of psycology more than linguistcs. One of the subject of these researches is when have mental verbs been formed in child’s mind. In fact, mental verbs can appear as action verbs but this action is mental, not kinetical. This action means a mental process. Mental process begins with input function, ends as output function after various processess in the mind. The most important output of mental process is cognitive verbs. In accordance with this informations, in this study, mental verbs which are scanned in Şeyyat Hamza’s Y?suf u Zeliha as an Old Anatolian Turkic text have been assessed in four groups: 1. Perception (Sense) Verbs 2. Feeling Verbs 3. Cognitive Verbs 4. ExplanationVerbs. Mental verbs which are found in this masnavi are based on ‘Yusuf Tale’ are giving informations us about feelings and thoughts of Turks in the 13th and 14th centuries. When these mental verbs and Runic Inscriptions which belong to four centuries ago are compared with counterparts in contemporary Turkish Language, big similarities are seen beside differences.
: Generally the verbs are divided into two as action and state verbs in grammar categories. Researches regarding mental verbs are too few and these studies have been in the field of psycology more than linguistcs. One of the subject of these researches is when have mental verbs been formed in child’s mind. In fact, mental verbs can appear as action verbs but this action is mental, not kinetical. This action means a mental process. Mental process begins with input function, ends as output function after various processess in the mind. The most important output of mental process is cognitive verbs. In accordance with this informations, in this study, mental verbs which are scanned in Şeyyat Hamza’s Y?suf u Zeliha as an Old Anatolian Turkic text have been assessed in four groups: 1. Perception (Sense) Verbs 2. Feeling Verbs 3. Cognitive Verbs 4. ExplanationVerbs. Mental verbs which are found in this masnavi are based on ‘Yusuf Tale’ are giving informations us about feelings and thoughts of Turks in the 13th and 14th centuries. When these mental verbs and Runic Inscriptions which belong to four centuries ago are compared with counterparts in contemporary Turkish Language, big similarities are seen beside differences.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Sanat, Kültürel Çalışmalar, Folklor, Tarih
Kaynak
Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
6
Sayı
12
