Avrupa Kırmızı Orman Karıncası (Formica pratensis Retzius,1783)’nın Dağılımı, Ekolojisi ve Koruma Planı
Küçük Resim Yok
Tarih
2015
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışmada u?lkemizde sadece Trakya bölgesinde bulunan Avrupa Kırmızı Orman Karıncası Formica pratensis'in dağılımının belirlenerek ulusal kırmızı listedeki kategorisinin belirlenmesi, bölgedeki ekolojisinin aydınlatılması ve bir koruma eylem planının hazırlanması amaçlanmıştır. Yuva envanteri için toplam 340 lokalitede 3 yıl içinde 66 gu?nlu?k arazi çalışması yapılarak veriler sayısal haritalara döku?lmu?ştu?r. F. pratensis'e ait yuva sayısı 47 farklı lokalitede toplam 75 olarak belirlenmiştir. Bu veriler ışığında, F. pratensis'in Tu?rkiye ulusal kırmızı listedeki koruma durumu CR (Kritik), Trakya bölgesi için ise VU (hassas) kategorisindedir. Çalışılan popu?lasyonların biri (Balaban civarı) hariç hepsinin monodom yuvalar olduğu saptanmıştır. Saldırganlık testlerinde monodom yuvaların uzaklıktan bağımsız olarak birbirlerine saldırmaları, polidom yuvanın ise akrabası olan monodom yuvalara saldırmaması genetik yakınlığın saldırganlıkta etkili olduğunu göstermektedir. Labaratuvar testlerinde saldırganlık derecelerinin daha du?şu?k olması genetik yakınlığın yanısıra savunak savunmasının da saldırganlıkta rol oynayableceğini göstermektedir. Morfometrik pilosite analizine göre N ya da P morf şeklinde bir ekomorf gruplandırması yapılamamıştır. Trakya Bölgesindeki işçilerin NBH değerleri Avrupa’daki N ve P ekomorflarının her ikisinden de bariz şekilde du?şu?ktu?r. Fakat pilosite açısından bölgenin kendi içinde değerlendirilmesi yapıldığında sıcak kesimlerdeki popu?lasyonlar çok kıllı ve kılları kısa, daha serin kuzey kesimlerindeki popu?lasyonlar ise daha az kıllı ve kılları uzundur. F. pratensis yuvalarının çoğunlukla orman içi açıklıklarda (%73) ve çalılık ve fundalık gibi açık alanlarda (%27) yer aldığı saptanmıştır. Yuva tipleri dik ve du?z kubbe şeklinde olup orman içi açıklıklardaki yuvaların gu?neş ışığından faydalanmak için daha bir dik inşa edildiği göru?lmu?ştu?r. Toprak tipi tercihlerinde, yuvaların %70 oranında kumlu tınlı, %23 tınlı kumlu, %5 kumlu killi tınlı, %2 killi tınlı topraklarda dağıldığı saptanmıştır.. F. pratensis’in Trakya’daki meşe ormanlarını tahrip eden ve dumansız yangın olarak bilinen Lymantria dispar’ın tırtıllarını yaygınca yedikleri saptanmıştır. Ülkemizde yok olma su?reciyle karşı karşıya kalan, önemli bir biyolojik mu?cadele ajanı olan F. pratensis ile ilgili tehditler, 5 yıllık Ulusal Tu?r Koruma ve İzleme Eylem Planı taslağı da bir öneri olarak sunulmuştur.
Açıklama
1.12.2015 00:00
