CONSIDERING THE PHENOMENA OF COUNTRYSIDECITY DISTINCTION IN THE CASE OF HAVSA1
Küçük Resim Yok
Tarih
2015
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Kır ile kent yaşamının birbirinden ayrı olduğunu gösteren bazı görüngüler bulunmaktadır. Bu görüngülerden bazıları gelir düzeyi farklılığı, hanede yaşayan kişi sayısı, mülkiyet durumu ve icra edilen meslektir. Kır ile kent arasındaki bu farklılıklar tarihsel süreç içerisinde giderek daha belirgin duruma gelmiştir. Bu çalışmada Edirne İline bağlı Havsa İlçesinin kırsal ve kentsel alanları karşılaştırılmıştır. Havsa ilçe merkezi kent, İlçeye bağlı köyler ise kırsal yerleşim olarak ele alınmıştır. Çalışmada öncelikle kır kent ayrımının genel kabul gören özellikleri tarihsel süreç irdelenerek ele alınacaktır. Ardından, yapılan anket çalışmasının sonuçlarıyla bu özellikler karşılaştırılacaktır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, kırkent ayrımının belirleyicilerini Havsa örneğinde incelemektir. Yapılacak karşılaştırma sonucunda, Havsa örneğinde kır ile kent ayrımının görüngülerinin gözlemlenip gözlemlenmediği ortaya konmaya çalışılacaktır. Literatürdeki çoğu örnekten farklı olarak, kır kent ayrımı katılımcıların beklentileri açısından da karşılaştırılacaktır. Yöntem:Çalışmanın alan araştırması kısmında Havsa ilçe merkezi ve bağlı 22 köyünde 2012 yılında gerçekleştirilen anket verileri kullanılmıştır. Havsa ilçe merkezinde 775 ve bağlı köylerde 1027 olmak üzere toplam 1.802 kişi ile gerçekleştirilen bu araştırmanın anket formu demografik ve ekonomik veriler kısmıyla sosyoekonomik beklentiler kısmından oluşmaktadır. Ankette toplam 53 soru yer almakla birlikte bunlardan yalnızca bir kısmı bu çalışma kapsamına dâhil edilmiştir. Demografik ve ekonomik verilerkısmında yöneltilen ayrıntılı mülkiyet sorularıyla sosyoekonomik beklentiler kısmındaki detaylı beklenti sorularına araştırmanın kapsamında yer verilmemiştir. Anket çalışmasının yanı sıra, demografik bilgiler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileriyle de desteklenmiştir. Kent merkezi, bağlı köyler ve toplam nüfus ile cinsiyete ilişkin bilgiler TÜİK tarafından kaydı tutulan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerinden temin edilmiştir. Anket verileri yorumlanırken öncelikli olarak betimleyici istatistik uygulanmıştır. Bazı ayrımların tespit edilebilmesi için kikare hipotez testi de uygulanmıştır; örneğin, mesleğe göre gelir farklılıklarının tespiti, mesleğe göre mülkiyet durumu ve benzeri durumlar. İncelenen bazı çalışmalarda kır kent ayrımının yaş grubu, cinsiyet, toplam nüfus, gelir düzeyi, sağlık verileri, göç verileri, üretim yapısı, eğitim düzeyi ve tarımda çalışan nüfus gibi belli başlı noktaları temel aldığı tespit edilmiştir. Bu çalışmada, incelenen çalışmalarla paralel olarak, demografik ve ekonomik veriler birlikte ele alınmış; bununla birlikte, diğerlerinden farklı olarak kişilerin beklentileri de çalışmanın kapsamına dâhil edilmiştir.Bulgular:Havsa İlçe nüfusu 20092013 yılları arasında %4 düşmüş olmakla birlikte; kırsal alan nüfusu giderek düşmekte iken kentsel alan nüfusunda artış gözlemlenmiştir. Ankete katılanların gelir düzeyi kırsal alanda %58,04 ile 1-1.000 TL arası iken kentsel alanda %46,74 ile yine 1-1.000 TL arasındadır. Kırsal alanda gelir düzeyinin düşüklüğü nedeniyle çiftçi, işçi ve serbest mesleğin gelir düzeyi birbirine yakındır. Kentsel alanda gelir düzeyinin mesleğe göre biraz daha ayrıştığı gözlemlenmiştir. Hem kent hem de kırda, gelir düzeyi ile icra edilen meslek arasında istatistiki açıdan anlamlı bir ilişki elde edilmiştir. Kentsel alanda bu oranın kırsal alana göre daha yüksek çıktığı tespit edilmiştir; kentteki meslek ve gelir dağılımı daha çeşitlidir.Kentsel alanda, gelir düzeyinden memnun olmayan kişiler %50inin biraz altındadır. Kırsal alanda gelir düzeyinden memnun olmayanlar ise %60ın üzerindedir. Gelirlerinden tasarruf edemediklerini ifade eden kişilerin kırsal alandaki toplam oranı %85e yakınken, kentsel alanda %72nin altındadır. Kentsel alanda, elde edilen gelirden tasarruf edebilme kırsal alanla karşılaştırıldığında daha yüksek çıkmıştır. Gerek kırsal alanda gerekse kentsel alanda, gelir düzeyi ile yaşanılan yerden ayrılma kararı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır. Kentsel alanda, kişilerin nereli olduklarıyla yaşadıkları yerden ayrılma kararları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır. Kırsal alanda ise kişilerin doğum yerlerinin yaşadıkları yerden ayrılma kararları üzerinde doğrudan bir etkisi bulunmaktadır. Elde edilen diğer önemli bulgu ise kırsal alanda yaşayanların, Havsada yaşamaktan duydukları memnuniyetin kente göre daha yüksektir olmasıdır. Sonuç:Havsanın temel özellikleri bakımından kırsal alan görüngüleri ağır basmaktadır. Havsa hem kırsal hem de kentsel yerleşimi barındırmaktadır. Her iki alan arasındaki farklar literatüre paralel bir görünüm sunmaktadır. Kırsal alanda gelir düzeyi kente göre düşük olup, kırsal alanda çiftçilik yapanların bir kısmı başka bir mesleği de icra etmektedirler. Farklı bir ifadeyle, kırsal alanda birden fazla işte çalışanlar kentteki aynı durumdaki kişilerin üç katından daha fazladır. Ayrıca, kırsal alanda icra edilen meslekle elde edilen gelir arasında bir ilişki bulunmaktadır. Kentsel alanda ise bu ilişkinin derecesi daha güçlüdür. Gelir düzeyi ile kır veya kentten ayrılmayı düşünenler arasında anlamlı bir ilişki olmadığı gibi gelir düzeyinin düşmesi yaşanılan yere bağlılığı daha da artırmaktadır. Bu durum, kişilerin, gelir düzeylerinin düşüklüğünün olası göç hareketini olumsuz engellediği tahmin edilmektedir. Kentsel alana bakıldığında yaşanılan yere bağlılığın nispeten zayıf olduğu görülmektedir. Çalışma, literatüre katkı bakımından beklentileri de irdelemiş olup, gelir düzeyinin etkisi sınırlı kalırken, kırsal alandaki beklentilerin kente göre daha düşük olduğunu ortaya koymuştur. Kırsal alanın beklentilerinde yeni bir servet alımı kente göre az iken, gelir dışındaki tüm memnuniyet soruları da kırsalda daha olumlu bir görünüm arz etmiştir. Ancak, beklentilerin bir kısmı da kent veya kır arasında kesin bir fark ortaya koymamıştır.Özetle, beklentilerin çoğu kırsal alan ile kentsel alanda paralel öze
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
6
Sayı
17
