Marmara Bölgesi'nde faaliyette bulunan çeşitli gıda sanayi kuruluşlarında toplam kalite yönetimi uygulamaları ile performans ölçme ve değerlendirme sistemlerinin analizi
Küçük Resim Yok
Tarih
1998
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Trakya Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
ÖZET Doktora Tezi MARMARA BÖLGESİ'NDE FAALİYETTE BULUNAN ÇEŞİTLİ GIDA SANAYİİ KURULUŞLARINDA TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARI İLE PERFORMANS ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME SİSTEMLERİNİN ANALİZİ Yasemin ORAMAN T. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Danışman : Doç.Dr. Hasan GÜNGÖR 1998, Sayfa : 232 Jüri: Prof.Dr.LHakkıİNAN Doç.Dr. Faruk EMEKSİZ Doç.Dr. Hasan GÜNGÖR Günümüzde yaşanan yoğun rekabet gıda sanayilerinin de güvenli, sağlıklı, kaliteli gıda üretmelerini gerekli kılmaktadır. Bu durum işletmeleri müşteri memnuniyetine değer veren, kalite güvence sistemlerini oluşturmuş, sürekli gelişmeyi prensip edinen bir yönetim tarzım (TKY) benimsemeye yöneltmektedir. Bu araştırmanın birinci amacı Marmara Bölgesi'nde faliyette bulunan büyük ölçkeli gıda sanayi kuruluşlarında TKY uygulamaları ve sözkonusu uygulamalara ilişkin yürüttükleri faaliyetlerin araştırılmasıdır. İkinci amacı TKY uygulamalarının gıda işletmelerinin performanslarına olan etkileri; müşteri memnuniyeti, kalite, verimlilik, yenilik, kârlılık, boyutlarına ilişkin çeşitli göstergeler yardımıyla analizini yapmaktır. Gıda sanayi kuruluşlarında 1997 yılı başından itibaren ISO 9000 kalite güvence belgesi alımında bir artış gözlenmektedir. Mart 1998 tarihi itibariyle ISO 9000 kalite güvence belgesine sahip gıda firmalarının sayısı 58'e ulaşmıştır. Bu kuruluşların yaklaşık % 46'sı Marmara Bölgesi'nde faaliyette bulunmaktadır. İnceleme kapsamına alınan işletmelerin % 83. 3 'ü ISO 9000 kalite güvence belgesine sahip olduğu belirlenmiştir. Çok çabuk bozulabilen çeşitli gıda maddelerinde yeniden işleme olanakları kısıtlıdır. Bundan dolayı TKY'nin temel yaklaşımlarından olan ISO 9000 kalite güvence sisteminde belirtilen düzenleyici faaliyetlerin gıda sektöründe önleyici faaliyetler haline gelmesi zorunluluğu araştırmalım önemli bulgularındandır. Anket uygulanan firmaların % 17'si uygulamadığını, % 70'i ise TKY uyguladıklarım ifade etmelerine rağmen, TKY'nin temel araç ve tekniklerinden olan grup çalışmalarına yer veren işletmelerin oram ise % 43.3 'tür. Gıda sanayilerinin TKY'nin temel ilke ve hedeflerini hayata geçirmede kullandıkları tekniklerin başında HACCP ve GMP gelmektedir. İncelenen işletmelerin % 73.3'ü HACCP tekniğini, TKY uygulamalarının temel yapı taşı ve müşterilerin en fazla önemsedikleri konuların başında gelen gıda güvenliğini tek basma sağlayamayan ISO 9000'in de tamamlayıcısı olarak görmektedirler. Araştırmada TKY uygulamalarının işletmelerin performanslarına olan etkileri çeşitli boyutlara ilişkin göstergelerin kantitatif analizleri yapılarak ortaya konmaya çalışılmıştır. TKY uygulayan firmaların sürekli gelişmeye önem vererek modern teknolojiyi yakından izledikleri, müşteri beklentileri doğrultusunda her yıl yeni çeşitler üretmeye büyük ölçüde önem verdikleri belirlenmiştir. Ayrıca firmaların pazar paylarında, kapasite kullanım oranlarında, ihracat miktarlarında, üretimden elde edilen satış miktarlarında sağlanan artışlar, verimlilik ve kârlılık oranlarında gözlenen belirgin gelişmeler TKY uygulamaları ile işletmelerin performans artışlarına olan etkilerinin somut göstergeleri olarak sıralanabilir. ANAHTAR KELİMELER: Müşteri Memnuniyeti, Kalite, Performans, Verimlilik, Sürekli Gelişme
SUMMARY DOCTARATE THESIS TOTAL QUALTY APPLICATIONS AND ANALYSIS OF PERFORMANCE MEASUREMENT AND EVALUATION SYSTEMS IN THE FOOD INDUSTRY FIRMS OPERATING IN MARMARA REGION Yasemin ORAMAN T.Ü. Institute of Natural and Applied Sciences Department of Agricultural Economics Advisörr : Doç.Dr. Hasan GÜNGÖR 1998, 232 pages Jury: Prof.Dr. İ.Hakkı İNAN Assoc.Prof.Dr. Faruk EMEKSİZ Assoc.Prof.Dr. Hasan GÜNGÖR Intensive competition in today's markets necessities food firms to produce safety, hygienic and high quality food stuffs. This situation directs the companies to adopt a management approach (TQM) which appreciates customer satisfaction constitutes quality safety systems and accepts continuous development as a principle. The first purpose of this research is to investigate TQM applications and activities related to the applications in the large scale food firms which operate in Marmara Region. Second purpose is to make an analysis regarding the effects of TQM applications the performance of food firms by means of various criteria belonging to the dimensions of customer satisfaction, quality, productivity, innovation, profitability. Since the beginning of the year 1997, a significant increase is being seen in the number of ISO 9000 quality safely certificates. The number of food firms which have, ISO 9000 quality safety artificates has been 58 in March 1998. Approximately 46 % of these companies operate in Marmara Regio n. It has been determined mat 83.3 % of the companies included in the study has ISO 9000 quality safety certificates. Reprocessing possibilities are limited for the various food stuffs which may spoil very soon. Therefore, prevential activities, which become compulsory as the result of regulating activities stated in the of ISO 9000 quality safety systems, one of the basic approaches of TQM, are the important findings of the research. The proportion of the companies, which applied group activities as one of the, most important instruments and techniques of TQM was 43.3 %, in spite of the fact that 17 % of the firms replied the questionnaires stated that they had no group work and 70 % of the companies made clear that they practised TQM. HACCP and GMP are the first and foremost techniques in putting into operation the basic principles and targets of TQM for food firms. HACCP technique is seen as the most crucial tool of TQM practices and mostly adopted by the customers as the complementary of ISO 9000 which cannot provide food safety by it self alone. The effects of TQM applications on the performances of the firms were tried to put forward by making quantitative analyses of, the indicators with, regard to the several dimensions. The firms that practice TQM, give importance to continuous development, follow modern technology closely and produce new products every year in return for the expectations of the customers. Besides, the increases in the market shares of the firms, capacity use, export and sales amounts and meaningful developments observed in productivity and profitability ratios may be outlined as the concrete indicators for the effects on the firms performance increases through TQM applications. KEY WORDS: Customer satisfaction, Quality, Performance, Productivity, Continuous Development.
SUMMARY DOCTARATE THESIS TOTAL QUALTY APPLICATIONS AND ANALYSIS OF PERFORMANCE MEASUREMENT AND EVALUATION SYSTEMS IN THE FOOD INDUSTRY FIRMS OPERATING IN MARMARA REGION Yasemin ORAMAN T.Ü. Institute of Natural and Applied Sciences Department of Agricultural Economics Advisörr : Doç.Dr. Hasan GÜNGÖR 1998, 232 pages Jury: Prof.Dr. İ.Hakkı İNAN Assoc.Prof.Dr. Faruk EMEKSİZ Assoc.Prof.Dr. Hasan GÜNGÖR Intensive competition in today's markets necessities food firms to produce safety, hygienic and high quality food stuffs. This situation directs the companies to adopt a management approach (TQM) which appreciates customer satisfaction constitutes quality safety systems and accepts continuous development as a principle. The first purpose of this research is to investigate TQM applications and activities related to the applications in the large scale food firms which operate in Marmara Region. Second purpose is to make an analysis regarding the effects of TQM applications the performance of food firms by means of various criteria belonging to the dimensions of customer satisfaction, quality, productivity, innovation, profitability. Since the beginning of the year 1997, a significant increase is being seen in the number of ISO 9000 quality safely certificates. The number of food firms which have, ISO 9000 quality safety artificates has been 58 in March 1998. Approximately 46 % of these companies operate in Marmara Regio n. It has been determined mat 83.3 % of the companies included in the study has ISO 9000 quality safety certificates. Reprocessing possibilities are limited for the various food stuffs which may spoil very soon. Therefore, prevential activities, which become compulsory as the result of regulating activities stated in the of ISO 9000 quality safety systems, one of the basic approaches of TQM, are the important findings of the research. The proportion of the companies, which applied group activities as one of the, most important instruments and techniques of TQM was 43.3 %, in spite of the fact that 17 % of the firms replied the questionnaires stated that they had no group work and 70 % of the companies made clear that they practised TQM. HACCP and GMP are the first and foremost techniques in putting into operation the basic principles and targets of TQM for food firms. HACCP technique is seen as the most crucial tool of TQM practices and mostly adopted by the customers as the complementary of ISO 9000 which cannot provide food safety by it self alone. The effects of TQM applications on the performances of the firms were tried to put forward by making quantitative analyses of, the indicators with, regard to the several dimensions. The firms that practice TQM, give importance to continuous development, follow modern technology closely and produce new products every year in return for the expectations of the customers. Besides, the increases in the market shares of the firms, capacity use, export and sales amounts and meaningful developments observed in productivity and profitability ratios may be outlined as the concrete indicators for the effects on the firms performance increases through TQM applications. KEY WORDS: Customer satisfaction, Quality, Performance, Productivity, Continuous Development.
Açıklama
Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.
Doktora
Doktora
Anahtar Kelimeler
Ziraat, Agriculture
