Edirne il merkezinde yaşayan yaşlılarda istismar riskinin ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi

Küçük Resim Yok

Tarih

2017

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Trakya Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Çalışmamızda Edirne il merkezindeki 13 Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı 65 yaş ve üzeri bireylerin, istismar riskinin belirlenmesi ve sosyodemografik faktörler, bilişsel durum, depresyon, temel ve enstrümantal günlük yaşam aktiviteleri ile istismar riski arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır.Çalışmanın örneklemini Edirne il merkezindeki 13 Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı 65 yaş ve üzeri 186 birey oluşturmaktadır. Veriler 81 sorudan oluşan anket yardımıyla toplanmıştır. Katılımcıların sosyodemografik faktörlerini sorgulayan 34 soru bulunmaktadır. Ek olarak her katılımcıya Standardize Mini Mental Test, 15 soru içeren Geriatrik Depresyon Ölçeği Kısa Form, 14 soru içeren Hwalek-Sengstock Yaşlı İstismarı Tarama Testi, 10 parametreden oluşan Barthel Günlük Yaşam Aktiviteleri İndeksi, 8 parametreden oluşan Lawton-Brody Enstrümantal Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği uygulanmıştır.Katılımcılar 103 kadın (%48,8) ve 108 erkekten (%51,2) oluşmaktadır. Katılımcıların yaş ortalaması 71,96 olarak bulundu. Katılımcıların Hwalek-Sengstock Yaşlı İstismarı Tarama Testi puanları ortalaması 1,3 olarak hesaplandı. 32 kişinin (%15,2) tarama testinden 3 ve üzerinde puan alarak istismar riskinin olduğu saptandı. Geriatrik Depresyon Ölçeği'nden alınan ortalama puan 4,14 olarak hesaplandı. Katılımcılardan 138 kişide (%65,4) depresyon saptanmazken, 48 kişi (%22,7) hafif depresyon, 17 kişi (%8,1) orta düzey depresyon, 8 kişi (%3,8) şiddetli depresyon olarak sınıflandırıldı. Katılımcıların bilişsel durumları değerlendirildiğinde 163 kişide (%77,3) bilişsel bozukluk olmadığı, 45 kişide (%21,3) hafif demans 3 kişide (%1,4) ciddi demans olabileceği düşünüldü. Katılımcıların Barthel Günlük Yaşam Aktiviteleri puan ortalaması 97,75 olarak saptandı. Katılımcılardan 165 kişi (%78,2) tam bağımsız, 24 kişi (%11,4) hafif derecede bağımlı, 21 kişi (%10) orta derecede bağımlı, 1 kişi (%0,5) ileri derecede bağımlı olarak değerlendirilmiştir. Katılımcıların Enstrümantal Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği puan ortalaması 7,1 olarak hesaplandı. Yaşlı bireylerde istismar riskini etkileyen faktörlerin değerlendirildiği çalışmamızda istismarın yaş, cinsiyet, medeni durum, çocuk sayısı, çalışma durumu, kendine ait gelir varlığı ve miktarı, eğitim düzeyi, yaşanılan evin kime ait olduğu, kronik hastalık ve ilaç kullanımı, aile ve sosyal çevre ile görüşme sıklığı ve günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlık düzeyi ile ilişkili olmadığı belirlendi. Sosyal güvencesi olmayanlarda, tek başına yaşayanlarda, aile içinde geçimsizliği, fiziksel ve duygusal şiddet öyküsü, aile ilişkileri kötü, yaşanılan evin koşulları yetersiz olanlarda istismar riski daha yüksek saptandı. Ayrıca depresyon şiddeti ile istismar riski arasında pozitif korelasyon, mini mental testten alınan puan ile istismar riski arasında negatif korelasyon olduğu görülmektedir. Anahtar kelimeler: yaşlı istismarı, depresyon, günlük yaşam aktiviteleri, Hwalek-Sengstock Yaşlı İstismarı Tarama Testi
In our study we aimed to determine the abuse risk of 65 years and older elderly who were registered at 13 Family Health Centers in Edirne city center and to investigate the relationship between the abuse risk, sociodemographic factors, cognitive status, depression, basic and instrumental activities of daily living.The sample of this study is composed of 186 individuals aged 65 years and older who were registered at 13 Family Health Centers in Edirne city center. The data were collected using a questionnaire with 81 questions. There were 34 questions inquiring about the sociodemographic factors of the participants. In addition, we applied Standart Mini Mental Test; Geriatric Depression Scale Short Form which includes 15 questions; Hwalek-Sengstock Elder Abuse Screening Test which includes 14 questions, Barthel Activities of Daily Living Index which includes 10 parameters; Lawton-Brody Instrumental Activities of Daily Living Scale which includes 8 parameters to each participant.Participants consisted of 103 female (48.8%) and 108 male (51.2%). Participants' mean age was calculated as 71.96 years. The Hwalek-Sengstock Elder Abuse Screening Test mean score was calculated as 1.3. Thirty-two participants (15.2%) were found to have a score of 3 or more on the screening test which means higher possibility of abuse. The mean score of the Geriatric Depression Scale was calculated as 4.14. While depression didn't determine in 138 (65.4%) people, mild depression was detected in 48 people (22.7%), moderate depression was found in 17 people (8.1%) and severe depression was detected in 8 people (3.8%). When the cognitive status of the participants were evaluated, we found that 163 people (77.3%) had no cognitive impairment, 45 people (21.3%) had mild dementia and 3 people (1.4%) had serious dementia. Barthel Activities of Daily Living Index's mean score was 97.75. One hundred and sixty-five participants (78.2%) were fully independent, 24 (11.4%) were mildly dependent, 21 (10%) were moderately dependent and 1 (0.5%) was highly dependent. The mean score of the Instrumental Activities of Daily Living Scale was calculated as 7.1.In our study in which the factors affecting the risk of abuse in elderly, we found that there were no statistically significance between the abuse risk and age, gender, marital status, number of children, working status, self income and the amount, education level, owner of the house, chronic diseases, drug use, frequency of meeting with family and social environment, independence level in daily living activities. We found higher risk in elderly who don't have any social security, who are living alone and who have incompatibility in family, story of physical and emotional violence, poor family relationships and inadequate living conditions. In addition, there is a positive correlation between the severity of depression and abuse risk, and a negative correlation between mini mental test score and the risk of abuse. Key words: elder abuse, depression, activities of daily living, Hwalek-Sengstock Elder Abuse Screening Test

Açıklama

Tıpta Uzmanlık

Anahtar Kelimeler

Aile Hekimliği, Family Medicine

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye