Erbilli Abdurrezzak Ağa ve tahmisleri (inceleme-metin)
Özet
Bu çalışma, genel anlamda Klasik Türk edebiyatında kullanılmış nazım
şekillerinden biri olan tahmis ile Erbilli şair Abdurrezzâk Ağa’nın hayatı, edebî kişiliği
ve tahmislerinin incelenmesiyle ilgilidir. İlk etapta, Türk Edebiyatında musammatların
bir çeşidi olarak yer alan tahmisin tanımı; Arap, Fars ve Türk edebiyatındaki yeri,
önemi ve diğer nazım şekilleriyle ilişkisi geniş bir literatür taraması yapılarak
değerlendirilmeye çalışılmıştır. Divan edebiyatının son meyvelerini verdiği XIX.
yüzyılın ikinci yarısıyla XX. yüzıyın başlarında yaşayan Erbilli Abdurrezzak Ağa’nın
hayatı, edebi kişiliği, eserleri ve tahmislerinin şekil ve muhtevası bakımından ele
alınmasının ardından şairin dört ayrı mecmuadan oluşan tahmisleri bir araya
getirilerek transkripsiyonlu metni mürettep bir divan şeklinde verilmesi uygun
görülmüştür. Abdurrezzâk Ağa tarafından kasideden beyte kadar her türlü tahmisi
yapılmış nazım şekli ihtiva eden metin bölümünde toplam 286 tahmis bulunmaktadır.
Çalışmanın sonunda metindeki Türkçe ve Farsça olarak tahmis edilmiş manzumelerine
ilişkin detaylı birer liste hazırlanmıştır. This study is about examining the life, literary history and tahmis of Erbilli
Abdurrezzak Ağa and tahmis, as one of the verse forms of the Old Turkish, in general.
In the first place, the definition of tahmis, which is a kind of musammats in Turkish
Literature, is made with the help of comprehensive literature review on Arabic,
Persian, and Turkish literature by examining the importance of tahmis and its
relationship with the other verse forms. After the life, literary personality and tahmis
of Erbilli Abdurrezzak Ağa, who lived in the second half of the 19th century and the
beginning of the 20th century, when the last works in Divan literature were written,
are handled in terms of form and content, the poet's tahmis consisting of four different
journals along with the transcripted text in a regular divan is given. There are a total
of 286 tahmis in the text section, which includes all kinds of verse forms, from kaside
to beyit, by Abdurrezzak Ağa. At the end of the review, a detailed index was prepared
in the form of lists regarding the all tahmis in the text.
Koleksiyonlar
- Tez Koleksiyonu [2146]