Vurgun tedavisinde kullanılan basınç kutusu içerisindeki havanın sıcaklık ve basınç kontrolü

Abstract

Ülkemiz üç tarafı denizlerle kaplıdır. İnsanlar tarafından çok sık ve çoğu zaman sporsal olsa da bazen ticari olarak gerçekleştirilen dalma aktivitesinin kötü sonuçları olabilmektedir. Bu kötü sonuçların en başlarında vurgun gelmektedir. Vurgun, denizaltında uzun süre basınca maruz kalan kişinin, bir anda normal atmosfer basıncı seviyesine çıkmasıyla gerçekleşmektedir. Böylece vurguna uğrayan kişinin kanındaki azot molekülleri çözünmeye başlar ve kanda kabarcıklara sebep olur. Bilimsel adı dekompresyon ya da halk arasındaki adı vurgun olarak nitelendirilen bu olayın tedavisi, basınç odaları sayesinde yapılmaktadır. Vurguna maruz kalan kişi hızlıca basınç odalarına alınır ve oda içindeki basınç tekrardan denizaltındaki basınca çıkarılır. Böylece vurgundan etkilenen kişi kademeli ve sağlıklı bir şekilde atmosfer basıncı seviyesine getirilir. Bu tez çalışmasında, basınç odalarının bir prototipi olarak basınç tüpü tasarlanmış ve çalıştırılmıştır. Prototipte sıcaklık dengesinin sağlanması için rezistans, basıncın dengede tutulması için de basınçlandırma ünitesi kullanılmıştır. Ayrıca ısı yalıtımıyla kaplı tüp sadece hava giriş ve çıkışına sahip olmakla birlikte içindeki havanın basınç ve sıcaklığı, termokupl ve basınç transmiteri sayesinde analog olarak alınmıştır. Basınç, dışarıdan herhangi bir kompresöre bağlı ve bir regülatör aracılığıyla, sıcaklık ise rezistans ile düzenlenmektedir. Bu analog veriler bir PLC aracılığıyla bilgisayar yazılımında işlenerek içindeki havanın basınç ve sıcaklığı en uygun bir şekilde kontrol edilmiştir. Birbirinden farklı dört denemede sonuçlar ortaya konarak tüp içindeki havanın basınç ve sıcaklık değişimlerinin birbirlerine olan etkisi gözlemlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca donanımsal olarak kontrolün yazılım desteği olmadan sonuçları da raporda belirtilmiştir. Bu donanımsal kontrollere ek olarak sistemin çalışmasına yazılım desteği de sağlanarak ne gibi farkların ortaya çıktığı raporun sonuç kısmında açıklanmıştır.

There are seas on three sides of our country. Often, people dive into the seas for sport or commerce. These diving activities can have dire consequences. The most important of these bad results is decompression sickness. If a diver who stays under the sea for a long time comes to the surface quickly, diver gets decompression sickness. Also, the nitrogen molecules in the blood of the sick person dissolve. Bubbles occur in the blood. Its scientific name is “Decompression Sickness” and popular name is “Decompression.” Treatment of this sickness takes place in pressure chambers. Patients quickly enter pressure chambers. The pressure of the pressure chambers is increased back to submarine pressure. The patient is gradually raised to atmospheric pressure. In this thesis, a prototype of pressure chambers was created. This prototype is a pressure tube. resistance was used for temperature balance and pressure unit was used for pressure balance in the prototype. The heat insulated tube has only air inlet and outlet. The temperature and pressure of the air in the tube were measured with analog thermocouple and a pressure transmitter. The pressure comes from the external compressor through the air regulator. The temperature is regulated by the resistance. All of the analog data are controlled in PLC and computer software. Pressure and temperature are optimally controlled.

The results were created with 4 different trials. The pressure and temperature changes of the air inside the tube were investigated. Also, the operation of the system without software support has been reported. All effects of software control on the system are stated in the results section.