Lise öğretmenlerinin bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik kabülleri ile teknopedagojik eğitim yeterleklerinin incelenmesi

Abstract

İçinde bulunduğumuz çağda, hızla gelişen teknoloji insan hayatının her alanında kullanıldığı gibi eğitim alanında da yoğun bir şekilde kullanılır olmuştur. Teknolojinin herhangi bir eğitim alanındaki varlığı, bilgi ve iletişim teknolojilerinin eğitimde kullanımını da beraberinde getirmiştir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin (BİT) eğitimde kullanılması öğretmenlerin hem akademik araştırmalarında hem de öğrenme-öğretme sürecinde yardımcı olabilmektedir. Öğretmenlerin eğitim-öğretim ortamı içerisinde gerek mevcut teknolojileri gerekse de yeni nesil teknolojileri uygun ve verimli bir şekilde kullanabilmesi oldukça önem arz etmektedir. Bu amaçla, gerçekleştirilen tez çalışmasında, lise öğretmenlerinin bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik kabulleri ile teknopedagojik eğitim yeterliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma örneklemini Edirne İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı resmi liselerde görev yapan lise öğretmenleri oluşturmaktadır. Çalışma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama yaklaşımıyla desenlenmiş ve 18 farklı okuldan toplam 317 lise öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Nicel araştırma modeli için araştırmaya katılan lise öğretmenlerinin demografik özelliklerini belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen “Demografik Bilgi Formu”, “Öğretmenler İçin Teknoloji Kabul Ölçeği” ve “Teknopedagojik Eğitim (TPACK) Yeterlikleri Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada toplanan veriler SPSS 26 istatistiksel paket programı ile çözümlenmiştir. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, t-testi, tek yönlü ANOVA

testi, korelasyon analizi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgulara göre, lise öğretmenlerinin teknoloji kabullerinin “yüksek” düzeyde olduğu belirlenirken teknopedagojik eğitim yeterliklerinin ise “orta” düzey aralığında olduğu belirlenmiştir. Bağımsız değişkenler bağlamında gerçekleştirilen analizde ise lise öğretmenlerinin teknoloji kabulleri üzerinde cinsiyet, öğretmenlik süresi, bilgisayar kullanım yılı, hizmet içi eğitim alma durumu, günlük internet kullanım süresi ve teknoloji kullanım düzeyi değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık olduğu ortaya çıkarken, teknopedagojik eğitim yeterlikleri üzerinde ise yaş, herhangi bir yükseklisans veya doktora programına kayıtlı olma durumu, öğretmenlik süresi, bilgisayar kullanım yılı, günlük internet kullanım süresi, günlük bilgisayar kullanım süresi ve teknoloji kullanım düzeyi değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık olduğu ortaya çıkmıştır. Çalışmada ayrıca lise öğretmenlerinin teknoloji kabulleri ile teknopedagojik eğitim yeterlikleri arasında pozitif ve orta düzeyde bir ilişki olduğu belirlenirken, gerçekleştirilen çoklu doğrusal regresyon analizinde de lise öğretmenlerinin teknopedagojik eğitim yeterlikleri ölçeğinin alt boyutlarından tasarım, uygulama ve uzmanlaşma alt faktörlerinin teknoloji kabulünü yordayan değişkenler olduğu ve aynı anda toplam varyasın %42.6’ını açıkladığı görülmüştür.

Rapidly developing technology has been used in every field of human life in our age; and it is also widely used in the field of education. The existence of technology within any field of education has brought about the use of information and communication technologies in classrooms. The use of information and communication technologies (ICT) within education may assist teachers in both teaching-learning processes and also in academic research efforts. It is therefore extremely important for teachers to effectively and appropriately use within educational settings both conventional and novel technology. This thesis study therefore seeks to determine the information technologies acceptance levels and technopedagogical competencies of high school teachers. For this purpose, it analyses data collected from a study sample of high school teachers working in public schools governed by the Provincial Directorate of Education in Edirne, Turkey. The study employs a relational screening method and follows the quantitative paradigm. The study sample is comprised of 317 high school teachers from 18 state funded public schools. Data collection tools include, the Demographic Information Form, which has been developed by the researcher for the purpose of collecting demographic information of participating high school teachers; the “Technology Acceptance Measure for Teachers” and “Technopedagogical Education Competency (TPACK-Deep) Scale”. The quantitative data collected via these tools were analyzed using IBM SPSS 26 statistical software bundle. Data analysis procedures involved the use of descriptive

statistics, independent samples t-tests, one way ANOVA variance tests, correlation tests and regression tests. Findings indicate that teachers in the sample have shown a “high” level of ICT acceptance, while technopedagogical competencies have been found to be “moderate”. The analyses carried out in the context of independent variables have shown that gender, years in teaching profession, years of computer use, in-service training status, daily duration of internet use and level of technology use lead to significant differences in terms of technology acceptance. In terms of technopedagical competency; the independent variables age, participation in graduate level studies, years in teaching profession, years of computer use, daily duration of internet use, daily duration of computer use and level of technology use have been shown to be associated with significant differences in scores. The study has also revealed that there exists a moderate level positive and statistically significant correlation between technology acceptance and technopedagogical competencies in high school teachers. In addition, the multiple linear regression analysis has shown that the sub-dimensions of design, implementation and expertise found within the technopedagogical competencies scale predict technology acceptance; and the ratio of variance predicted by these variables has been found to be 42.6%.