Sabri Ülgener’in İktisat Zihniyeti Çalışmaları
Özet
Osmanlı dönemi modernleşme hareketlerinden bu yana önemli bir tartışma konusu haline gelen iktisadi zihniyet meselesi konusunda önde gelen
isimlerden birisi Sabri Ülgener’dir. Ülgener, Max Weber’in Protestan etiği
konusunda yaptığı çalışmasında kullandığı metodu,n Doğu toplumlarının
iktisadi geriliğinin nedenlerini araştırmak için kullanmıştır. Ülgener temel
olarak coğrafi keşiflerle beraber ticaret yollarının Atlantik kıyılarına kaymasının başlattığı gelişmelerin Doğu toplumlarında ticarete şüpheyle bakan ve
zanaatkarlığa önem veren mistik-kontemplatif bir görüşü ön plana çıkardığını savunur. Ülgener bu tezini Weber’in yaklaşımına paralel olarak, tek taraflı
neden-sonuç ilişkilerinden ziyade, benzeşimi olan faktörlerin tarihsel süreç
içerisinde bir araya gelmesi üzerinden ortaya koyar.