16. yüzyılda bir Osmanlı sancağı’nda eşkıyalık hareketleri: Malatya sancağı örneği
Künye
Akçadağ, G . (2012). 16. yüzyılda bir Osmanlı sancağı’nda eşkıyalık hareketleri: Malatya sancağı örneği. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi , 2 (03) , 43-68 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/trkede/issue/13296/496332Özet
Osmanlı İmparatorluğu’nda 16. yüzyılın ikinci yarısından itibaren başlayan ve
yüzyılın sonunda giderek artan siyasi, iktisadi ve sosyal huzursuzluklar, eşkıyalık olayları
şeklinde de kendisini göstermişti. Osmanlı’da bu konu üzerine yapılan çalışmalar genellikle 17-
18. yüzyıllardaki eşkıyalık hareketleri ele almıştır. Bu makale ise, 16.yüzyılda Malatya
sancağında ortaya çıkan eşkıyalıkları, Malatya bölgesinin coğrafyası ve konumunu,
devletlerarası siyasi ilişkileri, Osmanlı merkezileşmesinin bölgedeki etkilerini, bölgenin aşiretcemaat yapısını ve eşkıyalık hareketlerinin diğer nedenlerini de göz önünde bulundurarak ele
almayı hedeflemiştir. Mühimme defterlerinde yer alan Malatya sancak bölgesi ile ilgili
hükümler ve diğer kaynaklardan bilgiler değerlendirilmiş ve Malatya sancağında görülen
eşkıyalık hareketleri türlerine göre dört ayrı grupta ele alınmıştır. Devlet görevlilerinin,
aşiretlerin ve Safevi etkisiyle meydana gelen eşkıyalığın anı sıra Celali eşkıyasının en
büyüklerinden olan Karayazıcı ile Kiziroğlu Mustafa’nın eşkıyalığı ve Malatya bölgesindeki
tahribatları anlatılmıştır. The political, economic and social unrests that began as of the mid-16th century
and increased in the late this century also revealed out themselves as banditry incidents. The
studies carried out about this case mainly focused on the banditry incidents occurred in the 17th
and 18th century. But this article intends to explore the banditries emerged within the sancaq of
Malatya in the 16th century taking the geography and position of the Malatya Region, the
political relations among the states, effects of the Ottoman centralization within the region,
tribal and communal structure of the region and other reasons of banditry acts into
consideration. The banditry incidents seen in the sancaq of Malatya are reviewed in four
separate chapters after the conclusions related to the sancaq of Malatya included in the
Mühimme Registration Books and information are gathered from the other sources. In addition
to the banditry incidents caused by the bureaucrats, tribes and the Safavid the banditry acts and
destruction of Karayazıcı and Kiziroğlu Mustafa within the Malatya Region, which were among
the greatest banditry incidents of the Celali Band, are narrated.