Meriç-Ergene Havzası’ndaki çeltik tarlalarının bentik makroomurgasız faunasının incelenmesi ve ekolojik risk analizinin değerlendirilmesi
Özet
Bu çalışma, Meriç-Ergene Havzası’nda yer alan çeltik tarlalarındaki bentik
makroomurgasız faunasının incelenmesi ve dağılımlarında etkili olabilecek bazı
çevresel faktörlerin araştırılması amacıyla gerçekleştirildi. Bu amaç doğrultusunda,
Mayıs-Eylül 2016 ile Mayıs-Eylül 2017 tarihleri arasında 2 kültivasyon sezonu
boyunca, bölgedeki çeltik alanlarındaki 38 ana lokalitede genel bentoz örneklemeleri
yapılırken, bunlardan farklı su kaynaklarıyla beslenme durumları göz önüne alınarak
belirlenen toplam 8 istasyondan da mevsimsel periyotlarla su ve sediment
örneklemeleri yapıldı.
Çalışma alanında, bentik makroomurgasız gruplara ait 5 filum, 8 klasis, 8 ordo,
30 familya ve 61 tür olmak üzere toplam 77 takson belirlenirken, 2 kültivasyon sezonu
boyunca yapılan genel örneklemelerde 66 taksona, seçilen istasyonlarda mevsimsel
olarak yapılan alan örneklemelerinde ise 55 taksona rastlandı. Çalışma alanında m
2
’de
ortalama 6635 birey tespit edilmiş olup, Shannon-Wiener çeşitlilik indeksine göre
örnekleme istasyonlarının tür çeşitliliğinin Hꞌ=0,94 ile Hꞌ=1,234 arasında seyrettiği ve
istasyonlar arasında önemli bir farkın olmadığı belirlenirken, içerdikleri bentik
makroomurgasız tür ve m
2
’deki sayıları ile fizikokimyasal özellikleri açısından
benzerlik durumları Bray-Curtis indeksiyle karşılaştırıldı. Ayrıca, çalışma alanında
ekolojik risk oluşturabilecek olan antropojenik etkilerden pestisit uygulamaları ve bazı
ağır metallerin tespiti için de örneklemeler yapıldı. Analiz sonuçlarından elde edilen
veriler Spearman Korelasyon İndeksi, Potansiyel Ekolojik Risk İndeksi (PERİ), ve
Biyolojik Risk İndeksi (BRİ)’nden de yararlanılarak hipotetik ekolojik risk analizi
oluşturulmasında ve değerlendirilmesinde kullanıldı.
Çalışmanın sonunda, Meriç-Ergene Havzası’nda yer alan ve bentik
makroomurgasız grupları açısından da önemli bir habitat oluşturduğu için sulak alan
statüsünde kabul edilen çeltik tarlalarının, bölgedeki biyolojik çeşitliliğin
korunmasında önemli ekosistemler oldukları vurgulanırken, alandaki en büyük
ekolojik riskin antropojenik kökenli uygulamalardan kaynaklandığı tespit edildi.
Ayrıca, söz konusu alanlardan hem ekolojik hem de ekonomik anlamda uzun vadeli
yararlanılabilmesi ve sürdürülebilir kullanımlarının sağlanabilmesi açısından bazı
önerilerde de bulunuldu. The aim of this study was to investigate the benthic macroinvertebrate fauna in
the paddy fields in the Meriç-Ergene Basin and to investigate some environmental
factors that may be effective in their distribution. For this purpose, between MaySeptember
2016 and May-September 2017, during the 2 cultivation season, while
general benthos sampling was carried out in 38 main localities in paddy fields in the
region, also water and sediment samples were collected from 8 stations which chosen
according to different spring in seasonal periods.
In the study area, a total of 77 taxa were determined including 5 phylum, 8
classes, 8 order, 30 families and 61 species belonging to the benthic macroinvertebrate
groups, while in the general sampling which sampled during the 2 cultivation season
there were 66 taxa and in the sample sampling which sampled in seasonal periods 55
taxa. In the field of study, an average of 6635 individuals was identified in the m
iii
2
. In
the evaluation made according to the Shannon-Wiener diversity index, the species
diversity of the sampling stations was between H’= 0.94 and H’= 1.234, and there was
no significant difference between the stations. The benthic macroinvertebrate species
and the numbers in m
and the similarity in terms of their physicochemical properties
status were compared with the Bray-Curtis index.
In addition, sampling was carried out for the determination of some heavy
metals and pesticide applications from the anthropogenic effects which may cause
ecological risk in the study area. The data obtained from the analysis results were used
to create and evaluate hypothetical ecological risk analysis using Spearman
Correlation Index, Potential Ecological Risk Index (PERI), and Biological Risk Index
(BRI).
At the end of the study, it was determined that paddy fields, which are accepted
as wetlands, are important ecosystems in the conservation of biodiversity since they
constitute an important habitat in the Meriç-Ergene Basin and also constitute an
important habitat for the benthic macroinvertebrate groups. In addition, some
suggestions were made in terms of long-term utilization and sustainable use of these
areas both ecologically and economically.
Koleksiyonlar
- Tez Koleksiyonu [1287]