Yazar "Şen, Gülhan Cansu" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    Kronik uyku kısıtlamasına bağlı kan-glikoz homeostazis düzensizlikleri üzerine aerobik ve/veya direnç egzersizlerinin etkisi
    (Trakya Üniversitesi, 2023) Şen, Gülhan Cansu; Öztürk, Levent
    Giriş ve Amaç: Kronik uykusuzluğa bağlı kan glikoz düzensizliklerinin iyileştirilmesi veya önlenmesinde egzersiz uygulamalarının rolü daha önce çalışılmamıştır. Bunun yanında literatürdeki çalışmalar aerobik ve direnç egzersizlerinin glikoz metabolizması üzerindeki koruyucu etkisini net olarak açıklayamamıştır. Bu sebeple çalışmamızın amacı, kronik REM uyku kısıtlamasına bağlı gelişecek kan glikoz homeostazis bozuklukları, insülin direnci, dislipidemi ve kan basıncı artışı gibi durumlar üzerine düzenli yapılan egzersizlerin koruyucu etkisini araştırmaktı. Gereç ve Yöntemler: Çalışmamızda 34 adet Spraque-Dawley türü erişkin erkek sıçan kontrol, uykusuzluk, uykusuzluk + aerobik, uykusuzluk + direnç, uykusuzluk + kombine olacak şekilde beş gruba ayrıldı. Uykusuzluk gruplarının tümü 8 hafta boyunca modifiye çoklu platform modeli ile 18 saat uyku kısıtlamasına maruz bırakıldı. Aerobik egzersiz protokolü haftada 3 gün, 30 dk yüzme egzersizinden, direnç egzersizi protokolü ise haftada 3 gün, 3 set 5 tekrardan oluşan dikey merdivene tırmanma egzersizinden oluşuyordu. Sıçanlar, üçüncü hafta ağırlığının %10'u kadar yükle tırmandı. Bu yükler her hafta ağırlığının %10'u kadar arttırıldı. Deneyin ilk günü, 4. hafta ve 8. haftanın sonunda sistolik, diyastolik ve ortalama kan basıncı ölçümleri alındı. 8. haftanın sonunda ipGTT ve İTT yapıldı. Alınan plazma örneklerinde ELISA yöntemi ile insülin, glukagon ve kortizol düzeyleri incelendi. Bulgular: Uykusuzluk grubunda, kontrole göre sistolik (137±3 vs. 129±5 mmHg, p=0.010), diyastolik (111±3 vs. 99±2 mmHg, p=0,003) ve ortalama (119±2 vs. 109±1 mmHg, p=0,003) kan basıncı değerleri anlamlı derecede yüksek bulundu. Sekiz hafta sonundaki sistolik, diyastolik ve ortalama kan basıncı değerleri sedanter grupta aerobik, direnç ve kombine egzersiz gruplarına kıyasla anlamlı derecede yüksekti. Sırasıyla sistolik, 137±3, 124±2, 125±6, 128±3 mmHg; p=0.001, diyastolik, 111±3, 102±4, 102±4, 104±3 mmHg; p=0.004, ortalama, 119±2, 109±3, 110±4, 112±2 mmHg; p=0.001. ipGTT'nin 120. dakikasında uykusuzluk grubunun kan glikoz seviyesi, diğer tüm deney gruplarına (K, U+A, U+D ve U+K) kıyasla anlamlı derecede yüksekti (sırayla p=0,026, p=0,013, p=0,018, p=0,004). İTT'nin 90. dakikasında uykusuzluk grubunun kan glikoz seviyesi, diğer tüm deney gruplarına (K, U+A, U+D ve U+K) kıyasla anlamlı derecede düşüktü (sırayla p=0,003, p=0,040, p=0,025, p=0,034). Sonuç: Bu çalışmanın sonuçlarına göre kronik uykusuzluk glikoz metabolizmasında düzensizlikler oluşturdu, ancak düzenli olarak uygulanan farklı türdeki egzersizler bu bozukluklar üzerinde koruyucu rol oynadı. Anahtar Kelimeler: Uyku kaybı, insülin direnci, glikoz tolerans testi, insülin tolerans testi, kronik egzersiz.