Bulgaristan'da siyasal-ekonomik gelişmeler ve kooperatifçilik hareketi (1878-1944)
Özet
Bulgaristan 1878’de bağımsızlığına kavuşmuş, anayasaya dayalı meşrutiyetle
yönetilmeye başlamıştır.
1887’de başbakan olan Stefan Stambolov döneminde, Bulgaristan’da istikrar
sağlanmış, hem sanayileşme hem de Avrupa ile ticaret hızla gelişmiş, tarımsal
üretimin arttırılması için de çalışmalar yapılmıştır. Köylüler dayanışma amacıyla
“Bulgaristan Tarım Ulusal Birliği”ni kurmuşlardır. 1911’de Aleksandır Stamboliyski
liderliğindeki BTUB en güçlü muhalif grup olmuştur.
Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı, hem siyasi yapıyı hem de ekonomik
yapıyı sarsmıştır. 1919’da başbakan olan Stamboliyski, tarım ülkesi olarak kabul ettiği
Bulgaristan’da toprak reformu yaparak, köylüyü zenginleştirmek ve tarım üretimini
arttırmayı hedeflemiştir.
1930’larda dünya ekonomik krizi Bulgaristan’ı da etkilemiş siyasi
dalgalanmalar yaşanmıştır. 1930’ların sonlarında ekonomik iyileşme sağlanmıştır.
Hem tarımsal üretim hem de kooperatif üye sayıları artmıştır. Hububat ekiminden
endüstriyel ürün ekimine geçiş yapılmıştır. Fakat az topraklı çiftçi sayısı da artmıştır.
Bulgaristan’ın II. Dünya Savaşına katılması ve kaybetmesi hem sosyal olarak
hem de ekonomik olarak Bulgaristan’ı istikrarsızlaştırmıştır.
Bulgaristan’ın bir tarım ülkesi olması ve çiftçilerinin büyük kısmının az
topraklı olması tarımsal üretim açısından büyük bir sorun olmuştur. Bu dönemde hızla
gelişen kapitalizm hem sanayi işçilerinin hem de köyde küçük topraklı ve sermayesi
az çiftçilerin ezilmesine neden olmuştur. Daha çok sosyalist ve komünistlerin yaptığı
çalışmalar sonucu sanayide sendikalaşma, tarımda kooperatifleşme, işçi ve çiftçilerin
haklarını savunmada yararlanılan örgütlenme şekli olmuştur.
Kooperatiflerle ilgili yasal düzenlemeler ilk başta “Ticaret Yasası” içinde yer
almıştır. Daha sonra kapsamlı bir “Kooperatifler Yasası” çıkarılmıştır. Bu sayede
“Kooperatifler Birliği” kurulmuştur. Tarım işletmelerine kredi sağlamak için önceleri
sadece Ziraat Bankası varken daha sonra Halk Bankaları ve Bulgar Kooperatif Tarım
Bankası kurulmuştur.
Kooperatifler, çiftçinin eğitimi, teknolojik gelişmelerin çiftçiye
ulaştırılmasında da etkin olmuşlardır. 1900’lere göre kooperatif sayısı 1940’lı yılarda
üç kat artmıştır. The Balkan Wars and the First World War shook both the political and economic
structure. Stamboliyski, who became the prime minister in 1919, aimed to enrich the
peasants and increase agricultural production by making land reform in Bulgaria,
which he accepted as an agricultural country.
In the 1930s, the world economic crisis also affected Bulgaria and there were
political fluctuations. In the late 1930s, economic recovery was achieved. Both
agricultural production and the number of cooperative members increased. A transition
was made from grain cultivation to industrial crop cultivation. But the number of
farmers with less land has also increased.
Bulgaria's II. Participating in and losing in World War II destabilized Bulgaria
both socially and economically.
The fact that Bulgaria is an agricultural country and most of its farmers have
little land has been a big problem in terms of agricultural production. The rapidly
developing capitalism in this period caused both industrial workers and farmers with
small land and little capital to be oppressed in the village. As a result of the efforts of
the socialists and communists, unionization in industry, cooperatives in agriculture,
and the defense of the rights of workers and farmers became the form of organization
used.
Legal regulations regarding cooperatives were initially included in the “Trade
Law”. Later, a comprehensive “Cooperatives Law” was enacted. In this way, the
“Cooperatives Union” was established. In order to provide loans to agricultural
enterprises, only Ziraat Bank existed before, and then People's Banks and Bulgarian
Cooperative Agricultural Bank were established.
Cooperatives have also been active in the education of the farmer and the
delivery of technological developments to the farmer. Compared to the 1900s, the
number of cooperatives tripled in the 1940s.
Koleksiyonlar
- Tez Koleksiyonu [2146]