Uzunköprü merkez ve köyleri ağızları (İnceleme-Metinler-Sözlük)
Özet
Geçmişten bu yana Osmanlı Devleti’nin ve Türkiye’nin Avrupa kıtasındaki en
önemli stratejik konumlarından biri olma vasfını sürdüren Edirne, Balkanlar ile
sınırımızı meydana getiren Meriç Nehri etrafında şekillenmiş, Rumeli ağızlarının
Doğu Trakya koluna mensup kentimizdir. Tarihte birçok baskı ve zulme maruz kalan
Balkan Türkleri, zaman içerisinde gruplar halinde bu topraklara yerleşmiştir. Bu
nedenle bölgede yaşayanların büyük bir kısmını 1912 yılından bu yana Balkan
ülkelerinden gelen göçmenler oluşturmaktadır.
Edirne’de kendilerini “yerli unsur” olarak gören Gacal ağzının dışında Yunanistan,
Bulgaristan, Romanya, Yugoslavya gibi ülkelerin izlerini taşıyan göçmen ağızları ve
az sayıda Çingene ağızlarına rastlanmıştır.
Bu çalışmada, tarihi boyunca birçok Türk topluluğuna ev sahipliği yapmış, her
dönemden aldığı sayısız malzemeyle dil yapısını ve kültürünü oluşturmuş olan
Edirne ilimiz, “Uzunköprü Merkez ve Köyleri” minvalinde ele alınmıştır. Bölgede
yapılan ağız incelemesinin sonucunda Uzunköprü ağzının tarihî, kültürel, fonolojik
ve morfolojik özellikleri “Giriş”, “İnceleme”, “Sonuç”, “Metinler”, “Sözlük”,
“Kaynakça” başlıkları altında değerlendirilmiştir. Bu sayede Uzunköprü ağzının;
özelde Doğu Trakya ağızları, genelde ise Türkiye’de konuşulan ağızlarla olan ilişkisi
ve konumu saptanmaya çalışılmıştır. Ayrıca bütün ağız çalışmalarının nihai amacı
olan, ileride oluşabilecek ağız atlasına katkıda bulunma düşüncesi bizim çalışmamız
için de bir hareket noktası niteliğindedir. Sahada yürütülen derleme faaliyetleri
esnasında yaşadığımız yöreyi ve özümüze ait birçok özelliği tanıma ve tanıtma fırsatı
yakalamış olmak, çok sayıda hemşehrimizle tanışıp gönül bağı kurmak, çalışmamızın
manevi boyutunu oluşturmuştur. Edirne, which has been one of the most important strategic locations of the
Ottoman Empire and Turkey in the European continent since the past, is our city
belonging to the Eastern Thrace branch of the Rumelian mouths, shaped around the
Meriç River that forms our border with the Balkans. The Balkan Turks, who were
exposed to many oppression and persecution in history, settled in these lands in
groups over time. For this reason, most of the people living in the region have been
immigrants from Balkan countries since 1912.
Apart from the Gacal dialect, which sees itself as a "native element" in Edirne,
immigrant dialects bearing the traces of countries such as Greece, Bulgaria, Romania
and Yugoslavia and a small number of Gypsy dialects have been encountered.
In this study, our city of Edirne, which has hosted many Turkish communities
throughout its history and created its language structure and culture with countless
materials from every period, is discussed in the form of "Uzunköprü Center and
Villages". As a result of the dialect study in the region, the historical, cultural,
phonological and morphological features of the Uzunköprü dialect were evaluated
under the titles of "Introduction", "Analysis", "Conclusion", "Texts", "Dictionary",
"References". In this way, Uzunköprü mouth; It has been tried to determine its
relationship and position with the dialects of Eastern Thrace in particular and the
dialects spoken in Turkey in general. In addition, the idea of contributing to the
dialect atlas, which is the ultimate goal of all dialect studies, is also a starting point
for our study. During the compilation activities carried out in the field, having the
opportunity to get to know and promote the region we live in and many features of
our essence, meeting many of our fellow citizens and establishing a bond of heart
formed the spiritual dimension of our work.
Koleksiyonlar
- Tez Koleksiyonu [2146]