Gökçeada Uğurlu-Zeytinlik yerleşmesinin Kalkolitik Dönem mimarisi ve yerleşim düzeni
Özet
Bu tez çalışması, Gökçeada Uğurlu-Zeytinlik yerleşmesinin Erken ve Orta
Kalkolitik dönemlere tarihli kültür katlarında bulunmuş mimari kalıntıların ve
yerleşim düzenlerinin incelenmesiyle ilgilidir. Binalar veya inşa edilmiş diğer
unsurlar, inşa edildikleri andan itibaren ve kullanımları boyunca çeşitli süreçlerden
geçmektedirler. Bu süreçler, mimari unsurların inşası ile ilişkili olabileceği gibi, onları
kullananlar tarafından gerçekleştirilmiş çeşitli aktivitelerle de ilişkili olabilir.
Mimarinin ve mimari ile ilişkili materyalin incelenmesi de tarihöncesi toplulukların
inşa pratikleri ve mekânlar üzerinde insanlar tarafından gerçekleştirilen aktiviteler
hakkında bilgi verebilmektedir. Dolayısıyla mimari incelemelerden yola çıkılarak,
çalışılan dönemde yaşamış olan insanların inşa teknikleri, ekonomik etkinlikleri ve
sosyal davranışları gibi çeşitli konular hakkında öngörüde bulunmak mümkün
olabilmektedir.
MÖ. 6. binyılın ortalarından başlayarak MÖ. 5. binyılın son çeyreğine kadar
uzanan zaman dilimi, Gökçeada’yı da içine alan geniş bir coğrafyada gerçekleştiği
düşünülen kültürel dönüşüm süreçleriyle ilişkilendirilmektedir. Gökçeada UğurluZeytinlik
yerleşmesi, Batı Anadolu kronolojisinde Kalkolitik Dönem’e atfedilen ve
MÖ. 5600/5500-4200 arasına tarihlendirilen bu sürece dair önemli veriler sunmuştur.
Yerleşim tabakalanmasında III. (Erken Kalkolitik) ve II. (Orta Kalkolitik) kültür
katları ile temsil edilen bu sürecin mimarisiyle ilgili kanıtlar, yerleşmenin
sosyokültürel süreçlerinin anlaşılmasına olanak tanımasının yanı sıra bahsedilen
dönemin daha geniş bir perspektifte ve bölgesel ölçekte anlaşılmasına da önemli bir
katkı niteliğindedir. Bu bağlamda, yerleşmenin iki farklı döneme tarihli kültür
katlarında bulunmuş binalar, çukurlar, avlular gibi mimariyle ilişkili alanlardan ve bu
alanlarda tespit edilmiş buluntulardan yola çıkılarak, toplulukların inşa pratikleri,
sosyoekonomik davranışları ve yerleşim düzenlerinin anlaşılması amaçlanmıştır. This thesis is about the examination of architectural remains and settlement
patterns found in the culture layers of Gökçeada Uğurlu-Zeytinlik settlement dated to
Early and Middle Chalcolithic periods. Buildings or other structure elements go
through various processes from the moment they are built and throughout their
use. These processes may be related to the construction of architectural elements as
well as to various activities performed by those who use them. Examination of
architecture and architectural related material can also provide information about the
construction practices of prehistoric communities and the activities performed by
humans on places. Hence, based on the architectural studies, it is possible to make
predictions about various issues such as social behavior, the construction techniques
and economic activities of the people who lived in the examined period.
The time period starting from the middle of the 6th millennium BC to the last
quarter of the 5th millennium BC is associated with the cultural transformation
processes that are thought to have taken place in a wide geography including
Gökçeada. Gökçeada Uğurlu-Zeytinlik settlement provided important data on this
process, which is attributed to the Chalcolithic Period in Western Anatolian
chronology and dated between 5600/5500-4200 BC. The architectural evidence of this
process, which is represented by the III (Early Chalcolithic) and II (Middle
Chalcolithic) cultural layers, not only allows the sociocultural processes of the
settlement to be understood but also makes an important contribution to the
understanding of the mentioned period in a wider perspective and on a regional scale.
In this context, it is aimed to understand dated to two different periods the construction
practices, socioeconomic behaviors, social organizations and settlement patterns of the
communities, based on architectural related areas such as buildings, pits and
courtyards found in the cultural floors.
Koleksiyonlar
- Tez Koleksiyonu [2146]