Batı Trakya’da bulunan özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin çocukları ile olan oyun etkileşimlerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada Batı Trakya’da bulunan özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin çocukları ile olan oyun etkileşimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması olarak desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, Batı Trakya’da 3-10 yaş arasında özel gereksinimli çocuğa sahip 10 aile oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan özel gereksinimli çocukların altısı özel eğitim okullarında, dördü ise evde eğitim desteği almaktadır. Araştırmaya katılan 10 ebeveynin 8’i anne, 2’si ise babadır. Araştırmada elde edilen veriler, nitel analiz yöntemlerinden betimsel analiz yoluyla analiz edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak katılımcıların, araştırma konusu hakkındaki görüşlerine yönelik araştırmacı tarafından uzmanlardan görüş alınarak hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu, aynı zamanda ailelerin oyun becerilerini değerlendirme için “oyun becerileri değerlendirme listesi” kullanılmıştır. Bu araştırma kapsamında, elde edilen bulgular altı alt amaç başlığı altında incelenmiştir. Araştırmada görüşme soruları ve gözlem sonuçlarına yönelik ailelerin gün içerisindeki etkinliklerinin oyunlar olduğu bunun dışında çocukları ile ev işleri yaptıkları ve aynı zamanda bahçede vakit geçirdikleri, oyun seçimlerini çocuklarının keyif aldığı oyunların ve çocuğunun istediği oyunların olduğu, oyun seçimlerinde dikkat ettikleri noktaların çocuklarının gelişimine yönelik olduğu aynı zamanda çocuklarının devamlı oynamayı tercih ettiği oyunlar olduğu, oyunda kurdukları iletişimin daha çok sohbet yönlü olduğu, oyun içerisindeki problem davranışların oluşması durumunda oyunu sonlandırdıklarını sonucuna ulaşılmıştır. Ailelerin serbest oyun içerisindeki davranışlarının değerlendirmesinde ailelerin çoğunluğunun çocuklarını oyun öncesinde oyuna davet ettikleri, oyuna geçmeden önce ailelerin çocuklarına materyal incelemesine fırsat vermedikleri, iletişimde göz kontağı kurmadıkları, oyun içerisinde sıra alma becerisini kullandıkları, çocuklarının oyun ii içerisindeki tercihlerini önemsedikleri, oyunun hızını çocuğa bıraktıkları, oyunda çocuğun verdiği ipuçlarını takip ettikleri, sözel iletişimlerinde soru sormak yerine oyuna uygun sohbet ettikleri, çocukları ile oyunda güç müdahalesine girmedikleri, problem çözmesine izin verdikleri,doğru davranışlarını övdükleri, ve aynı zamanda oyun rol değişimi yaptıkları sonuçlarına ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular ilgili literatür doğrultusunda yorumlanmış ve öneriler sunulmuştur.

In this study, it was aimed to examine the game interactions with the children of families with special needs children in Western Thrace. The research was designed as a case study from qualitative research methods. The study group of the research consists of 10 families with special needs children between the ages of 3-10 in Western Thrace. Six of the children with special needs participating in the study receive support from special education schools and four of them receive home education support. 8 of 10 parents participating in the study are mothers and 2 are fathers. The data obtained in the study were analyzed through descriptive analysis, one of the qualitative analysis methods. The semi-structured interview form prepared by the researcher in consultation with the experts regarding the opinions of the participants on the research subject was used as the data collection tool in the study, and the "game skills evaluation list" was used to evaluate the playing skills of the families. Within the scope of this research, the findings obtained were analyzed under six sub-goals. In the research, the families' activities regarding the interview questions and observation results were games during the day, apart from doing housework with their children and also spending time in the garden, It has been concluded that the game choices are the games that their children enjoy and the games the children want, the points they pay attention to in their game choices are the development of their children, at the same time, the games that children prefer to play continuously, the communication they establish in the game is more conversational, and they terminate the game if problem behaviors occur . In evaluating the behaviors of the families in free play, the majority of the families invite their children to the game before the game, the families do not give their children the opportunity to examine the materials before starting the game, they do not make eye contact in communication, they use the turn-taking skill in the game, they do not pay attention to their iv children's preferences in the game, they leave the speed of the game to the child, they followed the clues given by the child in the game, chatted in the game instead of asking questions in their verbal communication, did not interfere with their children in the game, allowed them to solve problems, praised their correct behaviors, and at the same time changed the role of the game. The findings obtained were interpreted in accordance with the relevant literature and recommendations were presented.