İstanbul ilinde kamu ve özel ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin iş tatmin düzeylerinin karşılaştırılması

Abstract

Günümüzde bilginin hızlı artışı, değişen çevresel, sosyal, kültürel, politik etkenler ve küreselleşme rüzgarı ile insan faktörü artan bir şekilde önem kazanmıştır. Sürekli değişen ve gelişen örgütsel psikolojide bazı başlıklar ön plana çıkmaktadır. Bunlardan biri de ?iş tatmini ya da farklı bir söylem ile iş doyumu kavramıdır. Bu kavramın yeterince anlaşılması iş yerlerinde önemli işgücü verimi artışları sağlamaktadır. Son yıllarda yapılan iş tatmini araştırmalarının sayısında artış gözlense de eğitimin temel taşları olan öğretmenlerin işlerinden aldıkları tatmin (doyum) düzeylerini belirleyen araştırmaların sayısı çok fazla değildir. Eğitimde devamlılık ve katılımcılık esas olduğundan öğretmenlerin işlerinde tatmin olma dereceleri, verecekleri eğitimin kalitesi ile doğru orantılı olması beklenilmektedir. Özellikle İstanbul gibi bir metropolde çalışan öğretmenlerin iş tatmini daha da önem kazanmaktadır. Bunun sebebi diğer illerimize göre sayıca daha çok ve değişik sosyo-ekonomik çevrelerden gelen öğrencilerle eğitim çalışmalarının sürdürülüyor olmasıdır. Çalışmanın temel inceleme alanı İstanbul ili dahilinde kamu ve özel ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin iş tatmin düzeylerinin ölçülmesi, elde edilen bu düzeylerin ve alt düzeylerin karşılaştırılması, farklılar varsa nedenlerinin ortaya koyulması ve alt düzeylerin istatistiki olarak ele alınmasıdır. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, iş tatmininin çeşitli bilim insanlarınca yapılmış tanımları ve dayandırıldığı kuramlar anlatılmıştır. İkinci bölümde, iş tatmininin oluşmasında ya da oluşmamasında etkili olan bireysel ve örgütsel faktörlerden bahsedilmiştir. Ayrıca bu bölümde, iş tatminsizliğinin kişiler ve örgütler açısından doğurduğu sonuçlar üzerinde durulmuştur. Üçüncü ve son bölümde ise, İstanbul ilinde görev yapan kamu ve özel ilköğretim okulu öğretmenlerinin iş tatmin düzeylerinin ölçülmesi ele alınmıştır.

The human factor has gradually become important with the rapid increase of information, changed environmental, social, cultural, political factors and globalization wind. Some titles come into prominence in organizational psychology that continuingly change and develop. One of these is ?job satisfaction? or in other words job saturation? concept. That this concept is sufficiently comprehended makes the labor force in work places ascend significantly. Even though it has been observed that the number of researches relating to job satisfaction made recently has increased, the number of researches which determine the satisfaction (saturation) level that the teachers who are the milestones of education feel for their work is very few. Continuality and participation are corner stones in education. Considering this principle, it is expected that the satisfaction level of teachers should be directly proportional with the quality of the education they will provide. Especially, the job satisfaction of the teachers who live in a metropolis such as Istanbul becomes more important. The reason of this is that they continue their teaching with the students who are relatively in high numbers and come from varied socio-economical environments. The main survey field of the work can be summarized as measuring of the job satisfaction level of the teachers who work at public and private elementary schools within Istanbul, comparing the levels obtained and presenting the reasons if any, also statistically analyzing the minor factors of job satisfaction concept. The work is composed of three sections. In the first section, the definitions of job satisfaction made by various scientists, its history and the concepts with which it has a close relationship are explained and as job satisfaction is represented, the theories which it is based on are described. In the second section, the individual and organizational factors which have influence in generation of job satisfaction are mentioned and the results which job dissatisfaction causes to in terms of individuals and organizations are emphasized. In the third and the last section, the applications and evaluations that have been made on the teachers who work at public and private elementary schools in Istanbul are involved. The first four sections of the work are composed of literature researches and the last section is composed of the fieldwork and its statistical evaluation.