Girit’in Fethi’ne Işık Tutan Bir Eser: Tevârîh-İ Cezîre-İ Girid
Özet
Tarihin doğru şekilde yazılabilmesive anlaşılabilmesi için o devirde yazılmış eserlerin gün yüzüne çıkarılmasıgerekmektedir. Osmanlı tarihinin araştırılması ve hadiselerin tespit vedeğerlendirilmesinde de arşiv kaynaklarının yanısıra yazma eserler de önemlibir yer tutmaktadır. Yaklaşık 24 yılgibi uzun bir süre devam eden Girit seferiyle ilgili pek çok eserbulunmaktadır. Bu eserlerden biri de Yeniçeri Kâtibi Hasan Efendi’nin 1055’te (M. 1645-46) başlayan GiritSeferi’ni başından sonuna kadar anlatan Tevârîh-iCezîre-i Girid isimli eseridir. Eserin iki nüshası bulunmaktadır.Bunlardan biri St. Petersburg The Institute of Oriental Manuscripts the Rusian Academy of Sciences’de140.B. 1178 numarada kayıtlıdır. Diğer nüsha ise Topkapı Sarayı Kütüphanesi Y.82 numarada kayıtlıdır. Tevârîh-i Cezîre-i Girid, Osmanlı tarihinde yaklaşık çeyrek asır süren GiritSavaşı döneminde yaşanan olaylara ışık tutmaktadır. Eser, Akdeniz’inkontrolü ve güvenliği açısından önemli bir konumda olan Girit’e 1645 yılındayapılacak olan seferin hazırlıkları ile başlar. Adanın tamamının fethedildiği1669 yılına kadar olan kara ve deniz savaşları, savaş sırasında yaşananolaylar, fethedilen yerlerdeki kale ve şehirlerin durumu, savaş sırasındakiyazışmalar, azil ve atamalar gibi olaylara gün gün yer verilmektedir. Ayrıcaeserde, Kandiye’nin fethinden sonra Venedik ile yapılan anlaşma şartları,Kandiye Seferi sırasında şehit ve gazi olanların sayıları ve harcanan mühimmatmiktarları da yer almaktadır. In order to be able to write and understand thehistory correctly, the works written at that time should be brought to light.In addition to archive sources, writing works also play an important role inthe investigation of the Ottoman history and the detection and evaluation ofhadiths.There are many works on the Cretan expeditions that lasted for a longperiod of time about 24 years. One of these works is the work of Tevârîh-i Cezîre-i Gird belongs to theJanissary Clerk Hasan Efendi that narrates from beginning to end of CretanExpedition starting in 1055(M. 1645-46). There are twocopies of the work. One of them is registered at140.B. 1178 in St. Petersburg The Institute of Oriental Manuscripts ofthe Russian Academy of Sciences. The other copy is registered at Y. 82 in theTopkapi Palace Library. Tevârîh-iCezîre-i Girid sheds light on the events during the Cretan War which lastedabout a quarter century in the history of the Ottoman Empire. The work beginswith the preparations for the campaign to be held in Crete in 1645, which is animportant location for the control and security of the Mediterranean. Every singleday is included in events such as land and sea battles, events during the war,the status of the fortresses and cities in the conquered places, correspondenceduring the war, dismissal and appointments until 1669 when the whole island wasconquered. In addition to these; agreement terms with Venice after the conquestof Heraklion, the number of martyrs and veterans during the Heraklionexpedition, and the amount of spent ammunition are also included in the work.
Cilt
21Sayı
1Bağlantı
https://doi.org/10.26468/trakyasobed.473020https://dergipark.org.tr/tr/pub/trakyasobed/issue/46042/473020
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/746097
http://dspace.trakya.edu.tr/xmlui/handle/trakya/6776