Likert Tipi Ölçeklerde Rasch Modelinin Kullanımı: Olumsuz Değerlendirilme Korkusu Ölçeği-Öğrenci Formu (ODKÖ-ÖF) Üzerinde Bir Uygulama

Abstract

Bu araştırmada, Likert tipi ölçeklerin psikometrik özelliklerinin incelenmesinde ve bu ölçeklerden alınan puanlar üzerinden gerçekleştirilen farka dayalı istatistiklerde Rasch modelinin kullanımına örnek olabilecek bir çalışmanın alanyazına kazandırılması amaçlanmıştır. Araştırma, 367 ortaöğretim öğrencisinden oluşan bir çalışma grubu üzerinde yürütülmüştür. Araştırmanın verileri Olumsuz Değerlendirilme Korkusu Ölçeği-Öğrenci Formu (ODKÖ-ÖF) ile Akademik Beklentilere İlişkin Stres Envanteri (ABSE) kullanılarak toplanmıştır. Çalışma kapsamında toplanan veriler FACETS paket programından yararlanılarak Rasch modeline göre analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular; ODKÖ-ÖF’ye ilişkin 16 maddeden oluşan tek boyutlu modelde öğrenciler ve maddelerin yüksek güvenirlikte birbirinden ayırt edildiğini, ölçekte kullanılan beşli derecelendirmenin etkin bir biçimde çalıştığını, uyum istatistiklerinin kabul edilebilir sınırlar içerisinde kaldığını ve gözlenen ile beklenen test karakteristik eğrilerinin büyük ölçüde örtüştüğünü göstermiştir. Çok yüzeyli Rasch analizi sonucunda, öğrencilerin sınıf ortamında öğretmenleri ya da arkadaşları tarafından olumsuz değerlendirileceklerine dair yaşadıkları korkunun ABSE puanlarına göre farklılaştığı saptanmış ve bu bulgu ODKÖ-ÖF’nin ölçüt geçerliğine yönelik bir kanıt olarak yorumlanmıştır.

This study aims to introduce a new study into the literature that serves as an example of an investigation into psychometric characteristics of Likert-type scales, as well as an example of the utilization of the Rasch model for determining statistics based on the differences in the scores obtained by using these scales. The study was conducted on a study group who consisted of 367 secondary school students. Data were collected using Fear of Negative Evaluation Scale-Student Form (FNE-SF) and Academic Expectations Stress Inventory (AESI). The collected data were analyzed in accordance with the Rasch model using the FACETS packet program. The findings obtained in the study show that students and items could be distinguished from one another with a high reliability, the 5-point structure of the scale worked effectively, the fit indexes fell within acceptable limits and the observed and expected test characteristic curves were overlap to a considerable degree. As a result of many facet Rasch analysis it was determined that significant differentiation among students’ fears of negative evaluations according to their AESI scores and this finding was considered as evidence for criterion validity of FNE-SF.