Eğitim teknolojisi araçlarıyla destekleyen çevre eğitiminin fen bilimleri öğretmen adaylarının

Abstract

Bu çalışmanın amacı eğitim teknolojisi araçlarıyla desteklenen çevre eğitiminin fen bilimleri öğretmen adaylarının çevre okuryazarlığına etkisini belirlemektir. Araştırmada tek gruplu ön test-son test desen kullanılmıştır. Çalışma grubunu 2018-2019 öğretim yılı Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Öğretmenliği Bölümü 3. sınıfta öğrenim görmekte olan 56 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Eğitim süreci 14 haftayı kapsayacak şekilde planlanmış ve 56 öğretmen adayının tümüyle gerçekleştirilmiş olup, süreç sonunda 4 kadın 2 erkek öğretmen adayıyla eğitim sürecine yönelik görüşlerinin belirlenmesi adına görüşmeler geçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda veri toplama aracı olarak çevre okuryazarlığı kavramının alt boyutlarını yansıtacak biçimde çevreye yönelik başarı testi (ÇYBT), çevreye yönelik duyuşsal eğilimler ölçeği (ÇYDEÖ), çevreye yönelik sorumlu davranış ölçeği (ÇYSDÖ), çevreye yönelik problem çözme becerisi ölçeği (ÇYPÇBÖ) kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda ise yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın nicel verileri SPSS 20.00 (Statistical Package for the Social Science) programı ile çözümlenmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşmelerden elde edilen verilere ise kategorisel içerik analizi uygulanmıştır. Analizler sonucunda elde edilen bulgular araştırma problemlerine bağlı kalınarak yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda eğitim teknolojisi araçlarıyla desteklenen çevre eğitiminin fen bilimleri öğretmen adaylarının çevre okuryazarlığının bilgi, duyuşsal eğilimler, sorumlu davranış ve beceri boyutlarında mevcut düzeylerini anlamlı ölçüde artırdığı tespit edilmiştir. Uygulama sürecinin sonunda altı öğretmen adayıyla gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmelerde öğretmen adaylarının çevre eğitimi sürecine yönelik v görüşlerinin “farkındalık kazandırma, öğreneni aktif kılma, deneyimleme olanağı sunma, anlamlı öğrenme sağlama, ilgi çekici olma ve verimli olma” üzerinde yoğunlaştığı tespit edilmiştir. Öğretmen adayları “duyu organlarını aktif kılma, aktif katılımı destekleme, motivasyonu artırma, dikkat çekme, karmaşık konuları anlaşılabilir kılma” özellikleri bakımından eğitim sürecini avantajlı bulduklarını belirtmişlerdir. Çevre eğitiminin kendilerinde yaratmış olduğu değişiklikler incelendiğinde öğretmen adaylarının görüşlerinin “çevre ve çevre sorunlarını tanıma ve bu öğelerin farkında olma, geleceğe yönelik endişe duyma, eylemleriyle değişim yaratabileceğine inanma ve sorumluluk alma isteği, kaynak korumaya yönelik eylemlerde bulunma, çevreye duyarlı tüketim alışkanlıkları edinme, çevre sorunlarına yönelik proje üretme” üzerinde toplandığı belirlenmiştir. Görüşmeye katılan tüm öğretmen adayları tarafından, eğitim teknolojisi araçlarıyla desteklenerek yürütülmüş olan uygulamaları meslek hayatlarında kullanmak istedikleri dile getirilmiştir.

The aim of this study is to determine the effect of environmental education supported by educational technology tools on science literacy teachers' environmental literacy. In the research, single group pre-test post-test pattern was used. The study group consists of 56 pre-service teachers studying in the 3rd grade of Trakya University Faculty of Education, Department of Science Education in 2018-2019 academic year. The training process was planned to cover 14 weeks and 56 teacher candidates were carried out completely, and at the end of the process, meetings were held with 4 female and 2 male teacher candidates to determine their views on the education process. As a means of data collection in the quantitative dimension of the research, environmental success test, environmentally responsible affective scale, environmentally responsible behaviour scale, and environmental problem solving scale were used to reflect the sub-dimensions of the concept of environmental literacy. In the qualitative dimension of the research, semi-structured interview form was used. Quantitative data of the research was analyzed with SPSS 20.00 (Statistical Package for the Social Science) program. Categorical content analysis was applied to the data obtained from semi-structured interviews. Findings obtained as a result of the analyzes were interpreted by adhering to research problems. As a result of the research, it was determined that environmental education supported by educational technology tools significantly increased the current levels of science teachers' environmental literacy in terms of knowledge, affective tendencies, responsible behavior and skills. In the semi-structured interviews held with six pre-service teachers at the end of the application process, it was found that the pre-service vii teachers' views on the environmental education process focused on “raising awareness, activating the learner, providing the opportunity to experience, providing meaningful learning, being interesting and efficient”. Pre-service teachers stated that they found the education process advantageous in terms of “activating the sensory organs, supporting active participation, increasing motivation, attracting attention, making complex issues understandable”. When the changes that environmental education has created in themselves are examined, the pre-service teachers' opinions “to recognize and be aware of environmental and environmental problems and to be aware of these elements, to act for the future, to believe and take responsibility with their actions, to take responsibility for environmental protection, to acquire environmentally sensitive consumption habits, to environmental problems. It has been determined that the project is focused on “producing a project” It was stated that they want to use the applications carried out by the teacher candidates participating in the interview supported by educational technology tools in their professional lives.