Comparative morphological and anatomical studies on Iris peshmeniana Güner & T. Hall. and Iris aucheri (Baker) sealy (iridaceae)

Abstract

In this study, morphological and anatomical features of two morphologically similar species (Iris peshmeniana Güner & T. Hall. and Iris aucheri (Baker) Sealy) within the Scorpiris Spach subgenus (Juno iris) of the genus Iris L. were determined and similarities and differences between the two species were discussed. Iris peshmeniana is endemic to Turkey and its spreading area is protected because of exctinction threat. Iris aucheri is not endemic to Turkey and it has a limited distribution in the country. The cross-sections from root, scape and leaves and surface-sections from leaves of species were taken. Anatomical and morphological evaluations of the collected and obtained samples revealed differences in plant size, leaf number, width and length, periant tube length, fall length, standard structure, capsule length and width, bract and bracteole structure, length of style branches and testa structure of seeds and in the number of exoderma and cortex layers, margin structure of cortex paranchyma cells, structure of the root center cylinder, xylem strand number, status micropapillae in lower epiderma, layer number of palisade and spongy parenchyma and status of sclerenchyma cap. Although there were some differences in morphological and anatomical features, based on similar anatomical and morphological features revealed in the present study, it has been suggested that I. peshmeniana may be a subspecies of I. aucheri.

Bu çalışmada, Iris L. cinsinin Scorpiris Spach altcinsinde (Juno iris) morfolojik olarak benzer iki türün (Iris peshmeniana Güner & T. Hall. ve Iris aucheri (Baker) Sealy) morfolojik ve anatomik özellikleri belirlendi ve iki tür arasındaki benzerlikler ve farklılıklar tartışıldı. Iris peshmeniana Türkiye’ye endemiktir ve tükenme tehlikesi altında olduğundan onun yayılış alanı koruma altındadır. Iris aucheri Türkiye’ye endemik değildir ve ülkede sınırlı bir yayılışa sahiptir. Türlerin kök, skap ve yapraklarından enine kesitler, yapraklardan yüzeysel kesitler alındı. Toplanan ve elde edilen örneklerin anatomik ve morfolojik değerlendirmeleri, bitki boyu, yaprak sayısı, eni ve boyu, periant tüp boyu, dış tepal boyu, iç tepal yapısı, kapsül boyu ve eni, brakte ve brakteol boyu, stilus parçalarının boyu ve tohumların testa yapısı ve eksoderma ve korteks tabakalarının sayısı, korteks parankima hücrelerinin kenar yapısı, kök merkezi silindirin yapısı, ksilem kol sayısı, alt epidermadaki mikropapillaların durumu, palizat ve sünger parankimanın tabaka sayısı ve sklerenkima kümesinin durumundaki farklılıklarla ortaya çıkarıldı. Morfolojik ve anatomik özelliklerdeki bazı farklılıklara rağmen, bu çalışmada ortaya konan benzer morfolojik ve anatomik özelliklere dayanarak I. peshmeniana’nın I. aucheri’nin alttürü olabileceği öne sürülmüştür.