60 yaş üstü bireylerde huzurevinde yaşamanın yaşlanma tutumu ve yaşam kalitesine etkisi

Abstract

Yaşlanma, herkese özgü bir şekilde gerçekleşen bireysel bir süreçtir. Bunun nedeni, yaşam seyrini ve yaşam kalitesini etkileyen fizyolojik, sosyal, psikolojik, ekonomik, çevresel ve kültürel faktörlerdir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin kuzey batısındaki iki kentte, altmış yaşın üzerindeki yaşlılarda huzurevlerinde yaşamanın yaşam kalitesi ve yaşlılığa yönelik tutumlarına etkisini araştırmaktır. Araştırma, Kırklareli ve Edirne'de kendi evinde yaşayan 113 yaşlı, huzurevlerinde yaşayan 108 yaşlıyı kapsayan, kesitsel bir çalışmadır. Yaşlıların demografik ve sağlık özelliklerini sorgulayan araştırmacılar tarafından geliştirilen bir anket dışında, veri toplamada iki uluslararası veri ölçüm aracı kullanılmıştır; Avrupa Yaşlanma Tutumu Anketi (AYTA) ve Tıbbi Sonuçlar Çalışması Kısa Form-36 (SF36). İstatistiksel analizler, 0.05 anlamlılık düzeyi uygulayarak, IBM SPSS Ver 20.0 ile gerçekleştirilmiştir. Huzurevinde yaşayan yaşlıların yaş ortalaması 77.48 ± 8.2, huzurevi dışında kalan yaşlılar 71.84 ± 8.2 dir (p <0.001). Huzurevinde yaşayanlar ile diğerleri arasında cinsiyete göre anlamlı bir fark bulunmazken, huzurevlerinde yaşayanların çoğu dul (% 43.5) ve bekar (% 29.6), evlerinde yaşayanların büyük çoğunluğunun evli olduğu tespit edilmiştir (% 60.2) (p <0.001). SF-36 skorları yaşam alanına göre değerlendirildiğinde, huzurevlerinde yaşayan yaşlıların puanları tüm alt alanlarda diğerlerinden daha iyi bulunmuştur. Farklılık fiziksel rol güçlüğü ve ağrı alt alanları dışında istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Huzurevinde yaşayanların ve diğerlerinin AYTA puanları benzer bulunmuştur (sırasıyla 79.1 ± 15.5 ve 82.4 ± 15.9, p> 0.05). Sadece psikososyal kayıp puanı evlerinde yaşayan yaşlılar istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha iyi bulunmuştur. Sonuçlar, yaşam kalitesi ile yaşlılarda yaşlanma ile ilgili tutumlar arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir (r = 0.726; P <0.001). Yaşlıların evde yakınlarıyla yaşamalarının ruh sağlığına olumlu etkisi dikkate alınarak, yaşlıya aile desteği ve toplumsal destek sağlanması, aile bireyleriyle yaşlı arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi için katkıda bulunulması, evde bakım projelerinin geliştirilmesi, yaşlıların evde bakımlarını teşvik edecek sosyal düzenlemelerin yapılması gereklidir. Bu alandaki düzenlemeler sosyal devlet anlayışıyla, herkes için eşit ve ulaşılabilir olacak biçimde planlanmalıdır.

Aging is an individual process that happens in a peculiar way to everyone. This is due to different factors that influence this aspect of the course of life, such as: physiological, social, psychological, economic, environmental and cultural factors; may also affect the quality of life. This study aimed to investigate the impact of living in rest homes on the quality of life and attitudes to ageing among older people above sixty in two cities in the north west of Turkey. It is a cross-sectional study involving 113 elderly living in rest home and 108 elderly living in their own houses in Kırklareli and Edirne in Turkey. Except a questionnaire for demographic and health features of elderly, two international data measurement tools were used for data collection; WHO – Attitudes to Ageing Questionnaire (AAQ) and Medical Outcomes Study Short Form-36. Statistical analysis was performed with IBM Statistical Package for Social Sciences Ver 20.0, applying a 0.05 significance level. The mean age of the elderly living in rest homes is 77.48 ± 8.2, and the elderly living outside nursing homes is 71.84 ± 8.2 (p<0.001). While there was no significant difference between the rest home residents and the others in terms of sex, most of the residents in rest homes were widowed (43.5%) and single (29.6%), and the most of others living in their homes were married (60.2%) (p<0.001). When SF-6 QoL scores were evaluated according to the living place, the scores of elderly living in rest homes were found better than others in all sub domains. The difference was not found statistically significant except physical role strength and pain subdomains. The AAQ scores of residents in rest homes and others were similar (respectively, 79.1±15.5 and 82.4±15.9, p>0.05). It was only differentiated in psychosocial loss domain and better in elderly living in their home. The results indicated that there was a positive significant relationship between QoL and attitudes to ageing among older people (r = 0.726; P < 0.001). According to our results, living in a rest home constitutes positive aging attitudes and affects the quality of life positively. Understanding and investigating the impact of living in rest homes on attitudes to aging and QoL in elderly in Turkey and other developing countries could assist policy makers for planning meaningful programmes for older adults to contribute their physical and mental health, quality of life and perceptions of physical and psychological loss.